Home Historie Artieste Bestuurders Febrikke Gouverneurs Kemedie Meziek Vollekstiepe De Werreke
Guillaume Franquinet
Neve dialek-sjrijver waor Franquinet sjrijver vaan e groet aontal bekindmakinge euver taolkunde, lètterkunde en gesjiedenis. Heer waor stèrk verboonde es bestuurslid mèt Sociëteit de Momus. De Momus Sociëteit waor evels mie daan’ne Vastelaovends Vereiniging. Zie organiseerde ouch 't Sint Servaos Fies in 1842, en veurde me Kemedie stöke op. In 1843 hadde 'nen aontal vrun 'ne zangvereiniging “De Momulier” opgeriech. Me organiseerde ouch nen’ aontal gebäörtenisse in de winter, um de erm lui te veurzeen vaan sop mèt twie hieringe of e zak mèt kole. 't Góng neet allein um sjpas en plezeer, zoe wie de groond-wet veursjreef. "Wat doen tog de Momusse! Ze geeve d' erme broed en doen rieke laghe" Allewel d'r ouch Hollenders lid waore vaan De Momus, woort 't sjrieve en spreke in 't Mestreechs op pries gestèld. Zoe ouch de groond-wèt.De Sociëteit “Momus” waor hoegswoersjijnelek den’ ierste Vastelaovends Vereiniging  vaan Nederland, en woort opgeriech in 1839.'t Is meugelek tot de Venlose Vastelaovendsvereiniging de Wannevlegers oet 1842 al langer bestoont, meh hei-euver besteit gein dudelekheid. De Mestreechse Sociëteit Momus is neet de ajdste Vastelaovends vereiniging umtot de vereiniging Momus door de twiede wereldoorlog in 1939 woort opgeheve. De ajdste Vastelaovendsvereiniging vaan Nederland is daodoor op dit momint de Venlose Jocus. Nao d'n oorlog woort de Vastelaovend in Mestreech georganiseerd door de Tempeleers. Vaanaof 1839 woorte  väöl aander Sociëteite opgeriech, die daan ouch versjèllende bals organiseerde. In feite naome die Sociëteite dees activiteite euver vaan de Gildes die dat al organiseerde vaan veur de Franse bezètting. De Momus Sociëteit organiseerde veur 't iers in Nederland in 1840 't ierste Vastelaovendsbal, gevolg door de Jocus oet Venlo in 1842. De naom Momus stamp aof vaan de Griekse God Momus, en is de Griekse God vaan spot en kretiek. Momus organiseerde versjèllende openbare fieste, boe-oonder ouch de Vastelaovend in Mestreech. Heibij waore bepaolde attrebute en gebäörtenisse die wat oet sloetend in han vaan de Sociëteit waore. Ein vaan die gebäörtenisse waor 't insjete vaan de Vastelaovend mèt 't Momus-kenon, dat vendaog d'n daag ouch nog door de Tempeleers weurt gebruuk. Daoneve organiseerde de Momus eder jaor 'ne groete Cortège. Guillaume Franquinet heet 'n aontal toneelstökke gesjreve zoewie ;"Klaos Pompernikkel" in 1856," Bloodzukers" in 1857," 't Kindermaogske"   in 1857   en "Jonk bij jonk en Auwt bij auwt " in 1861. Wijer heet heer 'nen aontal diechtwèrke gesjreve wie De Legenden vaan Sint Servaos en Mestreechter Veerskes. Op 1 Fibberwarie 1900 storf Guillaume Desiré Lambert Franquinet op 74 jaorege leeftied in zien geleef Mestreech.
Guillaume Desiré Lambert Franquinet woort gebore op 1 Mei 1826 in Mestreech, en is gestorreve op 1 Fibberwarie 1900 in Mestreech. Heer trouwde in Mestreech op 2 September 1856 mèt Catharina Hubertina Lemaire, gebore op 8 Oktober 1824, en is gestorreve op 23 September 1887. Zie waor ‘n dochter vaan Pierre Guillaume Lemaire en Catharina Marres. Guillaume Franquinet woort gebore oet de twiede ech vaan ziene Pa, Jean Lambert Pierre Franquinet mèt Maria Catharina Everts. Ziene pa waor Jean Lambert Pierre Franquinet gebore in Mestreech op 23 Jannewarie 1788 es zoon vaan Dr. François Lambert Franquinet 1744 - 1803.  Jean Lambert Pierre Franquinet waor offeceer vaan Gezoondheid in Antwerpen in 1811 en woort evels gein arts, meh vestigde ziech es apotheker in Mestreech mèt nog ‘n vestiging in Mechelen in Belsj in 1813. Heer trouwde in Mestreech op 28 Miert 1813 mèt Maria Catharina Timmers, dochter vaan Laurentius en Catharina Janssen en trouwde es weduwneer op 29 Jannewarie 1824 mèt Maria Catharina Everts, dochter vaan Christianus Everts en Maria Catharina Bustin. Oet de ech vaan Guillaume Desiré Lambert Franquinet en Catharina Hubertina Lemaire woorte twie kinder gebore. 1.Jean Hubert Désiré Franquinet, gebore in 1857 en is gestorreve in 1858. 2.Marie-Hubert Edmond Franquinet, gebore op 8 December 1858, en is gestorreve op 15 maart 1938 in Brussel. Heer trouwde in Tóngere mèt Marie Emilie Philomène Antoine Polus, gebore op 24 Oktober 1860, en is gestorreve op 28 September 1913. Oet de ech vaan Hubert en Marie woorte veer kinder gebore. Guillaume Desiré Lambert Franquinet góng nao den’openbare liegere sjaol in Mestreech, en vervolgde daonao vaan 1836 tot 1842 ‘t ‘Koninklijk Athenaeum illustre’ hei in Mestreech, boe heer zien studie humaniora voltoeide. Guillaume Franquinet waor ein vaan de bèste lierlinge, en ‘t waor gein woonder tot heer nao aoflaop vaan zien studie in September 1842 metein ouch ‘t kandidaots-examen in de Wijsbegeerte en Letteren veur de Staatscommissie te Brussel met glans aoflag. Veurzien mèt dee ierste en iervolle oondersjeiing op ‘t gebeed der letteren, góng  heer nao de universiteit vaan Leuve, um ziech op de studie vaan Rechtsgeleerdheid touw te legke. In Leuve kwaome de talente vaan de touwkomstige gelierde veur ‘t iers aon ‘t volle daagleech. Mèt de studie vaan rechte vereinigde heer de studie vaan de Lettere. De Taol-studie en in ‘t bezunder dee vaan de Germaanse Taol-stam, waor veur Guillaume de taolstudie zien levelingsvak. Zien studiejaore lepe oondertösse op ‘t eind. In de maond Oktober vaan 1847 promoveerde heer in Brussel es Meister in de Rechte, en vestegde heer ziech weer in Mestreech, boe heer mèt ‘n bezundere vergönning vaan Z.M. de Keuning Willem II, op 18 September 1850, de touwstumming kraog, ‘n Rechts-Praktijk in Nederland te kinne beginne. Advocaot zien bleef evels bijzaak veur häöm, de studie vaan taol en lettere, zjus wie ‘t bedrieve vaan de historische wetensjappe woort bij mr. Franquinet ‘t belaankriekste. In de maond Aprèl vaan ‘t jaor 1849 oontdèkte Franquinet in ‘n tot bergplaots bestump lokaal vaan ‘t Stadhoes vaan Mestreech ‘nen oongerangeerde haop pepier, registers en perkaminte, die bij wijer oonderzeuk, oonderkaome euverblijfsele waore vaan belaankrieke aw Gemeinte-Arsjiefe vaan de stad Mestreech. Heer brach verslaag oet vaan zien voonds aon ‘t Gemeintebestuur, en drong d’r op aon bij de Gemeinteraod tot ‘t opriechte vaan ’n Historisch Gemeinte-Arsjief. Bij Raodsbesluut vaan 30 November 1849 woort aon zien veurstèl oetveuring gegeve, en veur beloening vaan zien beweze deenste woort mr. Franquinet ‘t jaor dao-op in 1850 tot Gemeinte-archivaris benump, wat heer zouw blieve tot 1867, umtot heer toen gekoze woort tot Gemeinte-Raodslid. Bij ‘t jaorverslaag euver de touwstand vaan ‘t Gemeinte-arsjief in 1852 veugde heer bij wijze vaan bijlage ‘n beriddeneerde inventaris vaan ‘t Gemeinte-arsjief touw. Door sjinking en aonkaop bekaom ‘t  Arsjief-oonder Franquinet's bestuur ‘ne groet antal belaankrieke aonwinste, jao mèt rech maag de verdeensteleke maan besjouwd weure es de redder en hervörremer vaan us kostbaar Gemeinte-Arsjief.  Guillaume Franquinet maakde deil oet vaan 't stadsbestuur vaan 1867 tot 1869, en vaan 1873 tot 1879. Iers es raodslid en later es wèthawwer. Vaan 1851 tot 1881 waor Franquinet daoneve ouch plaots-vervaangend Katonrechter. Vaan 1866 tot 1880 had heer ouch de functie vaan Provinciaol Arsjivaris. In 1880 woort heer beneump tot distriks-sjaol- opzeender, wat heer bleef tot aon zien doed. Franquinet vervölde in zien leve tientalle nevefuncties. Zoe waor heer opriechter en sikkertaris vaan de Maatschappij voor Landbouw (1848), bestuurslid vaan de Sociëteit Momus (1854-1880), sikkertaris vaan 't Burgerlijk Armbestuur (1854-1856) en de mèt-opriechter vaan 't L.G.O.G. (1863) en De Maasgouw (1879). In 1876 woort heer benump tot Consul vaan Belsj en in 1896 tot Vice-Consul vaan Spanje. Franquinet waor wijer Ridder in de Leopoldsorde vaan België (1894) en Offecier in de Orde vaan Oranje- Nassau (1896). Franquinet heet ouch in 't Mestreechs 'nen aontal kemedie stökke gesjreve, die toen oetgeveurd woorte door de leie vaan de Momus Sociëteit. 
 Jean Lambert Pierre Franquinet ziene pa  1788-1871.
't Toneelwerk vaan Franquinet besteit oet de volgende werke: Klaos Pompernikkel (1856) Bloodzukers (1857) 't kindermaogske (1857) jonk bij jonk, en auwt bij auwt (1861)Bibli Vaan Franquinet zien de oonderstaonde diechtwerke oetgegeve: De legenden van Sint Servaas [1] (1879) Mastreechter veerskes (1924) 'n Aontal vaan zien gedieche zien al veur de publicatie vaan Mastreechter veerskes los versjene in oonder mie: De Maasgouw (1879 - 1881) Momusklanken [2] (1883) Vademecum handelend over Maastrichtsch dialect (Breuls, 1914) Limburgs Leven (1920) Werk vaan Franquinet is ouch trök te vinde in oonderstaonde blomlezinge: Mestreechter spraok, doe zeute taol! (Endepols, 1933) Mosalect (de Bruin e.a., 1976) Boekèt Mestreechs (Spronck & Aarts, 2005)
Bibliografie
Ziene zoon Marie Hubert Edmond Franquinet  1858 - 1938
Guillaume Franquinet zittend in ziene serre-woenhoes gelege aon de Kapoenstraot.
Femiliegraaf Franquinet.
Ridder in de Orde vaan Oranje Nassau.
Ridder in de Leopoldsorde vaan Belsj.
Mastreechter Taol Mastreechter spraok, doe zeute taol! Blief us altied gegeve, Es aojerslaag vaan eige leve, En blink us touw in leefdestraol.Z uug 't beekske dat z'n waters Kristalleklaor door wei en velder leidt;| Wie stèl, wat zach geklaters! En toch, wieväöl verfrissing dat 't spreidt! Zoe bistiech ouch; - de wèls neet bleve Door kale blink, door gruutse praol; Eenvoudig, sjoen, meh toch vol krach, vol leve, Blijfstiech eus hart z'n woere taol. Jao, klankeriek Wie zeut muziek, Dat zien akkoord liet speule, Zoe reurste zach, Daan weer mèt krach, De snaor vaan eus geveule.
Mestreechter Veerskes. Book.
Femilie waope. Franquinet.
Guillaume Desiré Lambert Franquinet. Lid vaan de Momus.
Verhandeling Over De Gothische Litteratuer.
Marie Hubert Edmond Franquinet (1858 – 1938) waor mèt-eigeneer in de graonhandel en meelfebrik De Maasmolen in Mestreech, dee heer erfde vaan zien ma.
1826-1900.
Femilie Waope Guillaume Desiré Lambert Franquinet.