Home Historie Artieste Bestuurders Febrikke Gouverneurs Kemedie Meziek Vollekstiepe De Werreke
Slevrouwe  Poort
                                                  Stads Poorte. De stadspoorte waore in vreugere tied e soort grens-euvergaank, boe al ‘t in en oetverkier gekóntroleerd woort. Aon de poorte waor ‘n milletaire wach en ‘n commissiewach, boe de amtenere vaan de gemeinteleke belasting de versjöldigde in en oetvoeurrechte bepaolde, en bäörde. Op ‘ne vaste tied in d’n aovend, miestal um 22.00 oor, woorte de poorte op ‘ne “Klinket” gestèld. Dat beteikent tot de poorte waore geslote. Meh me kós allein nog tege betaoling vaan e poort-geld nao binne. E haaf oor veurdat de poorte op Klinket gónge, woorte de poortklokke geluid, um de börgers te waarsjouwe tot de poorte euver ‘ne haaf oor touw gónge.Wee nog nao sletings tied nao binne, of boete wouw goon, moos daoveur touwstumming aon de Stads-commedant vraoge. De poort-gèng waore dèks laank, doonker en soms gèt geboge. De poort-doorgaank vaan de Brusselsepoort waor de langste, gèt geboge en wel 15 meter laank.
In 't jaor 1229 verliende de Hertog vaan Braobant de stad Mestreech, 't rech um de stad te veurzeen vaan 'n steine umwalling. Vaanaof de 11e iew had me al nen’eerde wal gemaak, mèt 'n houte palissade dr'op. Later bouwde me op dee wal, in 1229  'ne  nuie steine umwalling. De lengde vaan dee nuie stads-moer waor 2400 meter laank en op sommige plaotse tösse de 5,50  en 9,00 meter hoeg, en 1,25 meter dik. Me maakde dao in 13 poorte en twie waterpoorte, um zoe  de Jeker door de stad te laote strome. De einigste poort dee is euvergebleve vaan d'n ierste umwalling is de Helpoort. De mör neve de Helpoort zien op nui gebouwd, evels wel gèt lieger es tot ze vreuger waore. In de Stads-wal maakde me ouch nog 'nen aontal Poterne's. Poterne's waore kleine doorgèng in de stadsmoer, boe me oonopvallend nao binne of boete kós goon. Ouch bij 'n belegering kós me de vijand verrasse, mèt nen' oetval door 'n Poterne. In de Slevrouwe wal waore 'n groet aontal Poternes, boevaan de mieste evels waore touwgemetseld. De groetste Poterne waor de Batpoort bij de Vissers-maos. Bij 't graove vaan 't kenaal Mestreech Luik, moos dee evels gesloop weure. Dee poterne woort e kwaart slaag gedrejd, en dao weer opnui gebouwd. Ein vaan die poterne's späölde e hoofrol in 't verraod vaan Paoter Vinck. De paoter zouw informatie gegeve höbbe euver dee pas touw gemetselde poterne, aon Alva en zien Spaonse tróppe, um zoe de vesting Mestreech binne te kinne kaome. De Slevrouwe Poort waor vreuger veur 1655 nog 'n poterne, gelege aon de Maoswal. In dat zelfde jaor is me op koste vaan 't Stadsbestuur en 't O.L.Vrouwekapittel begós um op dee zelfde plaots 'ne groetere  Stads-poort te goon bouwe. Later in 't jaor 1849 woort de Slevrouwe Poort gerestaureerd en gèt breijer gemaak mèt mattriaol vaan oonder aandere de Batpoort. Vreuger numde me de Onze Lieve Vrouwenpoort ouch wel de Koolpoort. Dee bij-naom heet de poort woersjeinelek gekrege, umtot me vreuger dao de sjepe losde mèt kulle, vaan Sint Pieter en umstreke, bestump veur de greunte-mèrret in de stad. In 1868 woort de Slevrouwe Poort gesloop.
Wach Huiske Slevrouwepoort.1786. Oontwerp Mathias Soiron.
                                               t Wach huiske gelege aon de Slevrouwe Poort is gebouwd in 1786 en oontworpe door Matthias Soiron. D’n aonnummer waor Pierre Francois Deplaye. ‘t Aw wach-huiske woort in 1786 aofgebroke en me heet op de aw fundaminte ‘t noe nog bestaonde huiske gebouwd. ‘t Wach-huiske heet twie dezelfde hoofgevels, aon de kant vaan de Stokstraot en aon ‘t Slevrouweplein. Oersprunkelek had ‘t wach- huiske allein aon de Stokstraot kant ‘ne hoofgevel. De 18e iewse hoofgevel had in ‘t midde e trök ligkend portiek, dat door drei rónde baug  woort gedrage en door ‘ne fronton of wie me ouch zeet, de bekroening vaan ‘ne gevel. Aon beits kante waor dao e vinster. In ‘t jaor 1840 heet me ‘t wach-huiske ingriepend verbouwd. De linker-partij mèt de twie vinsters woort aofgebroke, en herplaotst aon de Slevrouwe-kerk kant. De wach-huiskes woorte door ‘t stadsbestuur gebouwd en oonderhawwe. In de jaore roontelum 1920 woort ‘t wach-huiske gebruuk es pelitie bureau.
Slevrouwe Poort Stadskant.
Garnizoens Regelemint Mestreech.1749.
    Riggelemint vaan de Wach.
Väöl aondag kraog 't riggelemint bij 't wach laope. Op 't momint tot me s'aovends de poorte deeg slete, deende de Groetmajoor en de Commedant, 'n groete runde te make, de zoe genaomde Majoor runde, um zoe 't slete vaan de poorte en 't oetzètte vaan de Nachwakers te controlere. Tösse tien en twèlf oor s'aovends maakde den offeceer vaan Piket de zoegenaomde Hoofrunde, um opnui alles te controlere. En 'ne volgende runde, de visiteer runde, tösse twèlf oor en twie oor s'nachts, kaom veur rekening vaan de Kaptein dee deens deeg op de Hoofwach. De twiede offeceer vaan de Hoofwach maakde vlak veur 't aonbreke vaan d'n daag, de lètste runde vaan de nach.'t Zelfde gebäörde ouch op de vestings-werreke vaan Wiek. Bij de wachrundes waor 't d'n opzat tot op versjèllende plaotse de naoderende offeceer zouw aonrope mèt Weerda !!, boeop de offeceer antwoorde mèt 't euverein bekind gemaakde wachwoord.
De rundes woorte bove euver de stads-mör gelaope, meh ouch in de boete-werreke waore wachposte oetgezat. Die rundes deeg me te voot of op e peerd. De Sjèldwachte bove op de mör woorte neet allein gecontroleerd, meh móste ziech oonder ein ouch wakker houwe. Eder keteer repe zie tegenein, “ Geef ach”, en zoe roontelum de ganse vesting. De Sjeldwachte mochte neet goon zitte of rouke, en deende ummertouw hun geweer bij ziech te höbbe. Es 't regende mochte zie in e Wachhuiske goon stoon. Meh mochte daan ouch neet wijer daan twinteg passe vaan 't huiske aof zien, en praote waor verboje. Intot de stadspoorte geslote waore, móste de Sjèldwachte die op de Hoofwal vaan de boetenste stadsmoer stoonte, um ‘t keteer hun buurmaan touwrope mèt de wäörd vaan: Geef Acht ! De Sjèldwach dee beginne mós mèt rope, waor deginnege dee op de Brusselse Poort stont. Heer reep zien collega aon de rechter kant aon, deginnege dee ‘t kortsbij waor in de riechting vaan de Statesingel. Zoe góng me de klok roond riechting Boschpoort, en vendao oet nao de hook vaan de moer dee ‘t korts bij ‘t kloester vaan de Nieuwe Biesen en daan weer euver de moer langs de Maos nao de Batpoort. Daan wijer langs de Slevrouwe Poort (Graonmerret), de Pieterspoort en de Tóngerse Poort trök nao de Brusselse Poort. In Wiek mós me beginne op de Duitse Poort (Porte d’Allemagne) en mèt ‘t bevel vaan : Geef Acht, en daan weer mèt de klok rechts aof, euver de Vestigingsmoer via de Bastion Parma riechting Maos. Daan euver de Maos- Moer nao de Lage Maaspunt, wat ‘n hook-teurensje waor op de moer. Wijer góng me via de Sint Maartens-Poort en ‘t Galgebolwerk trök nao de Duitse Poort. Es ‘n sjèldwach in gebreke bleef, mooste de aandere dat via de kete doorgeve aon de ierste wach. In Mestreech had me dus e sjèldwach op de Brusselse Poort, en in Wiek op de Duitse Poort. Es ein sjèldwach neet reageerde woort vaanoetdie twie begin poorte, eine dr’op oet gesjik um oet te zeuke veurwat dee eine sjèldwach gein geluid gaof.
Slevrouwe Poort Maoskant.
Slevrouwe Poort Maoskant.